#12 Martha Stewart, een nieuwe baan en decennia aan klimaatspeeches.
Een eclectische mix, zoals altijd. Alstublieft.
Hi, Ik ben Yuki Kho. Cultuurjournalist en moderator. Voor mijn werk pluis ik de cultuurkalender uit. Mijn persoonlijke favorieten deel ik in deze nieuwsbrief. Verwacht ‘m 1x per maand in je inbox. Nog geen lid? Geef je op.
Dit is nieuwsbrief #12! Dat betekent dat ik alweer een jaar lang – zonder tussenkomst van tijdlijn-algoritmes – mijn kunst- en cultuurtips met jullie deel. Dank voor jullie aandacht en enthousiaste reacties <3!
Voordat we de tips induiken, heb ik nog persoonlijk nieuws. Per 1 december start ik als eindredacteur bij de VPRO van Nooit Meer Slapen en Een Uur Cultuur, twee fantastische interviewprogramma’s op Radio 1. Deze nieuwsbrief (en sommige andere bezigheden) blijven gewoon bestaan. Ik heb er ontzettend veel zin in.
(1) dingen die ik gedaan heb én goed vond.
De tentoonstelling Unravel – The Power and Politics of Textiles in Art in het Stedelijk Museum in Amsterdam toont urgente textielwerken. Elk werk behandelt op geheel eigen wijze het thema verzet. Zo viert Feliciano Centurión in zijn werk de 'vrouwelijke wereld' waaraan hij als queer jongen in Paraguay niet mocht deelnemen. Het borduurwerk Birth Tear van Jane Gaddie, onderdeel van Judy Chicago’s Birth Project, draagt bij aan betere representatie van geboorte in de westerse kunst. Ook te zien is het werk van textielpionier Sheila Hicks, die in 1993 64 kledingstukken van collega-kunstenaars en medewerkers van het Stedelijk Museum omwikkelde met draad om hun persoonlijke geschiedenis letterlijk te in te pakken. Hicks was in de jaren zestig een van de eerste kunstenaars die zich verzette tegen traditionele opvattingen over textiel, dat vaak werd afgedaan als een 'vrouwenhobby' en geen kunstvorm. De tentoonstelling is te zien tot en met 5 januari.
De tentoonstelling De Best Verzorgde Boeken in het Stedelijk Museum viert de rijke Nederlandse traditie van uitzonderlijk boekontwerp. Van de omslag tot de binding, van de papierkeuze tot het lettertype: elk detail wordt met zorg vormgegeven. Elk jaar worden de best ontworpen boeken hier tentoongesteld, en bezoekers mogen ze daadwerkelijk aanraken. Na mijn voortdurende overconsumptie van digitale inkt was het een verademing om door écht mooie boeken te bladeren.
Beide tentoonstellingen in het Stedelijk Museum zijn perfect om met kinderen te bezoeken. Sla vooral de playroom (zie mijn nageslacht erin spelen hierboven) niet over, waar iedereen creatief aan de slag kan met licht en schaduw. Sinds kort heeft het Stedelijk ook weer een eigen, inpandige beeldentuin, die gratis toegankelijk is.
Aankondiging van de albumrelease van Bruin Parry Ik kon een glimlach niet onderdrukken na het kijken van de documentaire Bruin Jackson Superstar. Hierin volgen we het Amsterdamse multitalent Bruin Parry (1999), die zich probeert los te maken van het label ‘kunstenaar met downsyndroom’. Hij droomt van een grootse muziekcarrière, zelfs als vrienden en familie hem liefdevol wijzen op het feit dat zingen misschien niet zijn sterkste kant is. Toch zet hij door, met een aanstekelijk enthousiasme. Ik zou wel wat meer Bruin Jackson in mijn leven willen.
Schrijver Tatjana Almuli is deze maand gast-hoofdredacteur van ILFU en vroeg mij een lijst samen te stellen van mijn favoriete vrouwelijke literaire personages. Het resultaat is een eclectische verzameling geworden. Van het eigenwijze Heksje Hazel uit het gelijknamige kinderboek tot Sadie Green uit Tomorrow, and Tomorrow, and Tomorrow van Gabrielle Zevin. Lees alle tips hier.
Laat ik eerlijk zijn: ontspannen liep ik niet de theaterzaal uit na de première van Beste Mensen. Toch vind ik dat iedereen dit stuk zou moeten zien. De voorstelling is compact – slechts 60 minuten – en bestaat uit een indrukwekkende monoloog waarin Hannah Hoekstra een compilatie opdist van grote klimaatspeeches uit de afgelopen 60 jaar. Joop den Uyl, Al Gore, Greta Thunberg – ze komen allemaal voorbij. Het is ontluisterend om te zien hoe lang we al over alle klimaatkennis beschikken en hoe weinig er daadwerkelijk mee is gedaan.
Ik begon deze documentaire lekker onderuitgezakt met chips (paprika!) op de bank, maar al snel zat ik rechtop. De Netflix-docu over Martha Stewart – Amerika’s eerste vrouwelijke selfmade miljardair – laat zien hoe zij OG influencer is. Al in een vroeg stadium begreep Stewart hoe ze een allesomvattend merk van zichzelf kon maken, met een tijdschrift, producten én een tv-show. Precies zoals influencers dat nu doen.
Maar de documentaire besteedt ook aandacht aan de keerzijde: Stewart zat in de gevangenis voor handelen met voorkennis. Een geïnterviewde vatte het proces tegen haar treffend samen: “It wasn’t a witch hunt, it was a bitch hunt.” Ze werd ongenadig hard gestraft voor een delict waarvan het nooit helemaal duidelijk is geworden of ze daadwerkelijk schuldig is. Uiteraard wordt hier háár kant van het verhaal verteld, maar het is duidelijk: een succesvolle vrouw wordt vaak tegengewerkt.
Aïda Muluneh, The Shackles of Limitations, 2018. Courtesy of the artist. © Aïda Muluneh Voor het boek dat ik schrijf over vrouwelijke kunstenaars, dook ik in het oeuvre van de Ethiopische fotograaf Aida Muluneh. Een van haar prachtige foto's zie je hierboven, afkomstig uit haar serie Water Life. Tijdens mijn onderzoek stuitte ik op haar lievelingsgedicht van Rumi, dat mij diep raakte:
“Woman is a ray of God. She is not that earthly beloved: she is creative, not created.”
Iets anders!
Ik gaf een workshop op de landelijke dag voor montessoridocenten over hoe je met kinderen over kunst praat. Vaak merk ik dat vrienden schroom voelen als het over kunst gaat, omdat ze geen kunstgeschiedenis hebben gestudeerd. Maar dat heb ik ook niet. Iedereen mag en kan over kunst praten. Natuurlijk wordt alles leuker met wat achtergrondkennis, maar het hoeft geen barrière te zijn.
Tijdens de workshop deelde ik een oefening die je gemakkelijk in de klas kunt doen, maar die ook perfect werkt thuis of tijdens een etentje. Voor alle leeftijden. Waarom? Omdat we allemaal wel wat meer verbeelding in ons leven kunnen gebruiken. En omdat ik merk dat langer naar kunst kijken kan helpen bij het reguleren van emoties.
Wat moet je doen?
Kies een kunstwerk. Dat mag een afbeelding zijn of een echt kunstwerk in een museum. Beschrijf het vervolgens in een paar minuten aan iemand die met zijn ogen dicht zit. Vermijd jargon. Vertel wat jij ziet en voelt. Koppel het aan een gevoel dat je eerder hebt ervaren, bijvoorbeeld: “het gevoel van ontspanning na een goede sportles.”
Inspiratie nodig?
In seizoen 1 van onze podcast Naakt op een Kleedje beginnen co-host Heske ten Cate en ik elke aflevering met een gevoelsbeschrijving van een kunstwerk.
(2) Dit wordt heel goed, denk ik. Koop dus – net als ik – alvast kaartjes.
Theatergezelschap Hotel Modern werd wereldberoemd met indrukwekkende sets en maquettes, waarin ze met behulp van filmprojectie complete verhalen tot leven wekken. Hun voorstellingen zijn een unieke mix van poppenspel, animatie, theater en beeldende kunst – een echte totaalervaring die je niet mag missen.
Vanaf maart lanceren ze hun volgende potentiële hit: De val van Grenada.
Als interviewer en journalist kan ik natuurlijk niet anders dan met veel leergierigheid naar het oeuvre van Sonja Barend kijken. Daarom ben ik ook erg benieuwd naar het theaterstuk over haar leven, dat door Toneelgroep Maastricht wordt gemaakt.
Op IFFR zie altijd buitengewone films. Soms compleet losgeslagen, soms ingetogen. Altijd volstrekt origineel. De eerste namen voor januari zijn bekend.
Deze hiphop-opera voor kinderen klinkt geweldig. De productie is gebaseerd op het kinderboek Lennox en de gouden sikkel van Brian Elstak, Zindzi Zevenbergen en Hedy Tjin over sikkelcelziekte.
Dit was ‘m voor nu.
Tot in december!
Liefs,
Yuki Kho
@yukikho op Instagram